– Spoglądając na Kościół w Polsce głównie przez pryzmat medialnych informacji o ujawnionych przypadkach wykorzystywania seksualnego małoletnich lub kolejnych decyzji karnych nałożonych na biskupów, można odnieść wrażenie, że Kościół w Polsce nic albo niewiele robi by chronić małoletnich i pomagać pokrzywdzonym. Tymczasem Kościół w Polsce próbuje zmierzyć się z zaniedbaniami z przeszłości, podejmując przy tym szereg działań, które w tym raporcie prezentujemy – podkreśla ks. Piotr Studnicki, kierownik Biura Delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży.

Episkopat Polski od szeregu lat podejmuje działania, których celem jest wyeliminowanie przestępstw wykorzystania seksualnego wśród duchownych. Najważniejsze z nich – w tym opracowanie i dwukrotna aktualizacja wytycznych, określających zasady reagowania na zgłoszenia o ewentualnych czynach przestępczych – zostały ujęte i zaprezentowane w kalendarium działań Kościoła w Polsce.

Prowadzone są również badania statystyczne dotyczące wykorzystywania seksualnego osób małoletnich w Kościele. Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC, na zlecenie Episkopatu, przeprowadził dotychczas dwie kwerendy, obejmujące łącznie okres zgłoszeń od 1990 do 2020 roku. Najważniejsze dane z tych badań również zostały zaprezentowane w raporcie.

REPORT:  Actions of the Church in Poland Concerning the Protection of Minors and Assistance to Victims of Sexual Abuse
RAPPORTO:  Attività della Chiesa in Polonia nel campo della tutela dei minori e dell'aiuto alle vittime di abusi sessuali

Główną część raportu stanowi opis systemu ochrony małoletnich i pomocy pokrzywdzonym wykorzystaniem seksualnym w Kościele w Polsce, a także zakres działań podejmowanych lokalnie, jak i na poziomie ogólnopolskim. Wśród najnowszych inicjatyw wymienić można utworzenie strony z informacjami o procedurze zgłaszania krzywdy (zgloskrzywde.pl) oraz z materiałami duszpasterskimi (wspolnotazezranionymi.pl), jak również publikacja poradnika dla księży o spowiedzi osób skrzywdzonych, mających wiedzę o krzywdzie lub sprawców, uruchomienie punktów konsultacyjnych dla osób zranionych w Kościele czy doszkolenie terapeutów pracujących w kościelnych poradniach rodzinnych.

Działania Kościoła w Polsce oparte są na istniejących w diecezjach i zakonach strukturach podstawowych, podlegających bezpośrednio biskupowi lub przełożonemu zakonnemu. Na tym poziomie tworzą je delegat ds. ochrony dzieci i młodzieży, duszpasterz osób skrzywdzonych oraz ich rodzin, kurator oskarżonych i sprawców, a także odpowiedzialny za prewencję. Na poziomie ogólnopolskim za działania w tym obszarze odpowiedzialny jest Delegat KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży działający w porozumieniu z Koordynatorem KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży. Diecezje oraz zgromadzenia zakonne wspierane są w budowaniu systemów prewencji oraz reagowania na krzywdę wykorzystania seksualnego przez Centrum Ochrony Dziecka, działające od 2014 r. przy Akademii Ignatianum w Krakowie. Konferencja Episkopatu Polska powołała też w 2019 r. Fundację Świętego Józefa KEP. Jej działalność finansują diecezje proporcjonalnie do liczby należących do nich biskupów i księży (2 000 zł od biskupa, 150 zł od prezbitera). Zadaniem Fundacji jest pomoc osobom pokrzywdzonym przez duchownych oraz wspieranie istniejących i inicjowanie nowych działań mających na celu ochronę małoletnich w strukturach lokalnych. Z jej środków zostały sfinansowane również obcojęzyczne wersje raportu o działaniach Kościoła w Polsce na rzecz prewencji i pomocy pokrzywdzonym.

Raport został przygotowany przez Biuro Delegata KEP ds. ochrony dzieci i młodzieży oraz Fundację Świętego Józefa KEP. Otrzymali go już uczestnicy międzynarodowej konferencji Kościoła Europy Środkowo-Wschodniej, która we wrześniu odbyła się w Warszawie. Zostanie on też przekazany przez polskich biskupów dykasteriom Stolicy Apostolskiej podczas październikowej wizyty ad limina Apostolorum.